Wat heb je nodig voor het broeden?

Van nature
Dwergpapegaaien komen voor in heel Afrika en een enkele soort komt uit Madagaskar. Ze leven in het struikgewas aan de rand van het regenwoud, in het savannegebied en de open graslanden. Dwergpapegaaien leven in kleine tot middelgrote groepen en houden onderling contact door het maken van contactgeluiden. In de bomen bouwen ze een koepelvormig nest van takjes en boomschors, waarbij vooral het popje aan het nest bouwt. Het nest wordt wel verdedigd, maar over het algemeen zijn agapornissen verdraagzame vogeltjes.

Voortplanting
Hoe kun je een mannetje en vrouwtje onderscheiden? Het popje heeft soms een wat breder bekken, wat door een ervaren kweker of dierenarts te voelen is. Dit is met name rond de legperiode te voelen als de vogel een ei moet leggen. Bij het mannetje is de kop soms naar verhouding iets groter. De verschillen zijn vaak minimaal, maar ook lijken popjes iets feller te zijn dan de mannen.

Het is beste is om te wachten met kweken tot ze een jaar oud zijn. Dwergpapegaaien zijn echter wel al geslachtsrijp wanneer ze rond de acht maanden oud zijn. Agapornissen bouwen een nest in een broedkast. Het popje legt om de dag een ei met een totaal van vier tot zes eieren. Ongeveer 23 dagen na de leg van het eerste ei komen de eieren uit. Na vijf tot zes weken gaan de ouders minder voeren en na zeven tot acht weken eten de jongen zelfstandig. Op het moment dat de jongen helemaal zelfstandig zijn, kun je ze beter bij de ouders weghalen omdat deze wel eens agressief tegen hun jongen kunnen worden.

Laat de vogels zoveel mogelijk hun eigen jongen grootbrengen. Veel vogels zijn in het verleden met de hand door mensen grootgebracht omdat dit tammere vogels op zou leveren, dit is echter niet altijd het geval. Wettelijk is wel vastgelegd op welke leeftijd de jonge vogels van hun ouders mogen worden gescheiden. Dit verschilt per soort. Voor de perzikkop agapornis (A. roseicollis) en voor A. personatus is dit bijvoorbeeld 55 dagen, voor A. fischeri 54 dagen.

Van nature
In Australië leeft de valkparkiet in het binnenland, bosgebieden, open graslanden en akkerlanden, steeds in de buurt van water. Valkparkieten zijn sociale vogels en leven in het noorden van Australië vooral in paartjes of kleine groepjes, in het zuiden ook in grote groepen. Samen zoeken ze op de grond naar voedsel en nestelen doen ze in holle bomen, zo’n één tot twee meter boven de grond.

De vogels communiceren met elkaar door middel van geluiden, en ook gebruiken ze hun kuif, vleugels en veren. Als de valkparkiet alert of opgewonden is of opschrikt, staat de kuif omhoog, als hij gestrest of bang is ligt de kuif omlaag. In rust staat hij schuin naar achteren. In de ochtend en avond roepen de vogels naar elkaar. Vooral de mannetjes maken veel geluiden, ze gebruiken dat om de aandacht van het vrouwtje (of in gevangenschap van hun eigenaar) te trekken. Ze kunnen goed leren om liedjes te fluiten of geluiden te imiteren zoals de deurbel. Woordjes leren gaat moeilijker, hoewel sommigen het wel kunnen. Vrouwtjes zijn stiller en als ze geluid maken is dat eerder schel roepen dan fluiten of zingen. Valkparkieten worden vrij gemakkelijk tam.

Voortplanting
Bij volwassen wildkleur valkparkieten is het verschil tussen man en vrouw (pop) goed te zien. Mannetjes zijn feller gekleurd, bij vrouwtjes is de onderkant van de staartveren en vleugelpennen gestreept. Jongen hebben echter tot ongeveer een half jaar, als ze voor de eerste keer gaan ruien, het uiterlijk van een pop. Ook bij een aantal kleurvarianten is het lastig onderscheid te maken tussen poppen en mannen.

Vanaf een maand of zes kan verschil in gedrag ontstaan. Mannetjes maken meer geluid en fluiten, en kunnen imponeergedrag vertonen waarbij ze heen en weer paraderen met hun borst en kuif omhoog en de vleugels een stukje omhoog en van het lichaam gedraaid. Daarbij fluiten ze nadrukkelijk, en soms tikken ze met hun snavel op de vloer of op voorwerpen. Vrouwtjes zijn rustiger, maken minder geluid, maar zijn wel wat sneller agressief, waarbij ze sissende geluiden maken en kunnen bijten.

Vrouwtjes kunnen geslachtsrijp worden vanaf zo’n zes tot twaalf maanden, maar het is niet aan te raden om dan al te kweken. Daarvoor is het beter te wachten tot ze tenminste anderhalf jaar oud zijn. Het duurt na de paring ongeveer twee weken voordat het vrouwtje eieren begint te leggen. Ze legt om de dag een ei, totaal gemiddeld zo’n vier tot zeven. Als er twee of drie eieren liggen, begint het broeden. Zowel de pop als de man broeden, waarbij de pop meestal ’s nachts broedt en de man overdag. Na gemiddeld 19 tot 21 dagen komen de eieren uit. De eerste uren leven de jongen van hun dooierzak, daarna beginnen de ouders te voeren. Ze moeten daarvoor zelf meer zacht voedsel eten. Pasgeboren valkparkieten zijn vrijwel kaal met gele donsveertjes en hebben hun ogen nog dicht. Na ongeveer zeven tot tien dagen gaan de ogen open. Dat is ook de tijd waarop de jongen geringd moeten worden als ze in gevangenschap geboren worden. Na tien dagen beginnen de eerste veerpennen door te komen en na vier weken hebben de jongen al hun veren. Rond hun vijfde week vliegen de jongen uit. Ze worden daarna nog zo’n drie weken door beide ouders gevoerd. De jongen mogen niet van hun ouders gescheiden worden tot ze 51 dagen oud zijn.

Van nature
In Afrika, Azië en Australië vind je diverse prachtvinken. Ze leven daar voornamelijk in bossen en op savannes en steppen, en ze verblijven het liefst in de buurt van bosranden. De meeste prachtvinken zijn standvogels, zij trekken dus in de winter niet weg naar warmere oorden.

De meeste soorten prachtvinken leven samen met één of meerdere soortgenoten. In het broedseizoen zijn ze vaak in koppeltjes te vinden, en daarbuiten in kleine familiegroepjes. Enkele soorten leven buiten het broedseizoen solitair of in groepen met andere soorten.

Prachtvinken kunnen niet zo mooi zingen, ook al horen ze bij de zangvogels. Hun zang is vaak erg zacht en soms zelfs niet te horen voor mensen. De zang wordt voornamelijk gebruikt door de mannetjes om tijdens de balts een vrouwtje te imponeren. Voor het broeden heeft de zang dus wel degelijk een functie.

Voortplanting
Bij veel soorten prachtvinken is het onderscheid tussen mannetjes en vrouwtjes goed te zien doordat ze van elkaar verschillen in tekening of kleur. Voor een aantal soorten geldt dat het verschil niet of nauwelijks te zien is. Vaak kan men de geslachten dan onderscheiden doordat alleen het mannetje zingt, zoals bij het zilverbekje en het Japanse meeuwtje het geval is.

Een koppeltje prachtvinken kan gebruik maken van een nestkastje, maar soms bouwen ze ook zelf een nest. Dit is niet alleen afhankelijk van de soort, maar vooral van individuele voorkeur van de vogels. Aan het begin van het broedseizoen probeert het mannetje het vrouwtje te verleiden, tijdens de balts danst en zingt hij voor haar.

Het kweken met prachtvinken is lang niet altijd even gemakkelijk, hoewel er ook soorten zijn die zich gemakkelijk voortplanten zoals de zebravink en de Japanse meeuw. Het vormen van goede broedkoppels is een voorwaarde voor een geslaagde kweek, en daarbij is het vaak het beste de dieren zelf een partner te laten uitzoeken.

In het nest worden drie tot tien eitjes gelegd. Bij de meeste soorten worden de eitjes uitgebroed door zowel het mannetje als het vrouwtje, dit duurt elf tot achttien dagen. Na het uitkomen duurt het nog ongeveer drie weken voordat de jonge vogels uitvliegen. Ze worden na het uitvliegen meestal nog een paar weken door de ouders (bij)gevoerd. Veel prachtvinken zijn in hun eerste levensjaar al weer geslachtsrijp.

Van nature

Grasparkieten zijn intelligente en sociale dieren. Ze komen oorspronkelijk uit Australië en komen daar overal voor behalve in de kustgebieden. Ze bewonen de droge grasvlakten en vliegen daar in enorme zwermen rond. Grasparkieten houden onderling contact door het maken van contactgeluiden. In de morgen verzamelen de groepen, die in grootte kunnen variëren van 20 tot wel 25.000 vogels, zich om te drinken en te baden. Ze brengen de ochtend door met voedsel zoeken. In de middag rusten de vogels in de schaduw in de takken van een dicht bebladerde struik, en later gaan ze weer foerageren. ‘s Avonds zoekt de groep een slaapboom op. Het nestelen gebeurt in holten van takken in levende en dode bomen.

Voortplanting

Mannetje en vrouwtje zien er hetzelfde uit, op de neusdoppen na. Deze is bij het mannetje blauw en bij het popje (vrouwtje) roze. Dit wordt ook nog wel eens gezien als bruin met een blauwachtig waasje. In de broedperiode zijn de neusdoppen van het popje geheel bruin. Bij jonge parkieten is het verschil moeilijker te zien, omdat beide seksen dan parelmoerkleurige, iets lichtbruine of lichtblauwe neusdoppen kunnen hebben.

Grasparkieten kunnen al geslachtsrijp zijn wanneer ze tussen de drie en vier maanden oud zijn. Er wordt echter aangeraden om te wachten tot de dieren tien maanden tot een jaar oud zijn. Het popje legt om de dag een eitje in een broedblok, gemiddeld vier à vijf, maar soms wel negen stuks. Ze blijft in het blok om te broeden, terwijl het mannetje haar voert. Na ongeveer achttien dagen komen de eitjes uit. Als de jongen vier tot vijf weken oud zijn, verlaten ze het nest.

Na een week of zes hebben ze hun volwassen gewicht bereikt. Op die leeftijd kunnen de jongen voor zichzelf zorgen. Dit komt overeen met de leeftijd waarop grasparkieten wettelijk van hun ouders gescheiden mogen worden, namelijk als ze 43 dagen oud zijn. Ze leren echter nog wel van de omgang met hun ouders en nestgenoten. Na drie tot vier maanden gaan de jongen voor het eerst ruien en krijgen ze hun volwassen verenkleed.