Het paardengebit staat gelijk aan de gezondheid van het spijsverteringskanaal. Onze grote herbivoren eten tot wel 15 kilogram aan ruwvoer per dag, waardoor de vertering dus in de mondholte start. Paarden moeten regelmatig een gebitsbehandeling krijgen van de paardentandarts om gebitsproblemen te voorkomen. Hoe herken je de gebitsproblemen? Hoeveel tanden heeft een paard? En wat kan jij als paardeneigenaar doen om het gebit van je paarden optimaal gezond te houden? Lees hier meer over het gebit van paarden en de verzorging daarvan.
Hoeveel tanden heeft een paard?
Wellicht vraag jij jezelf ook de volgende vraag af: ‘Hoeveel tanden heeft een paard?’ Het antwoord: een paard heeft 36 tot 40 tanden. Het verschil in het aantal tanden is afhankelijk van het geslacht: hengsten en ruinen bevatten 4 extra hengstentanden die verdeeld zijn in de onderkaak en de bovenkaak. De hengstentanden zijn vergelijkbaar als hoektanden en worden gebruikt tijdens een gevecht met een andere hengst. Sommige merries hebben ook beschikking tot een hengstentand, wat zich voornamelijk bevindt in de onderkaak. Verder vind je in de mondholte van je paard de volgende tanden:
- 12 tanden. Deze tanden zijn allemaal snijtanden en hebben als functie om het gras tot juiste lengte af te snijden. 6 snijtanden zijn te vinden in de onderkaak en de andere 6 snijtanden in de bovenkaak.
- 24 kiezen. Dit zijn 12 premolaren en 12 molaren. Premolaren dienen als ‘voorkiezen’, ze staan voor de ‘ware kiezen’. De molaren zijn de ‘ware kiezen’ en zijn een slag groter dan de premolaren. De functie van de kiezen is om het ruwvoer fijn te malen.
Het gebit van een veulen
Een veulen wordt zonder tanden geboren en de eerste tanden kunnen verschijnen vanaf de eerste levensweek. Langzamerhand zal je veulen meer snijtanden en voorkiezen (premolaren) krijgen. Vanaf 6 tot 8 maanden zal het doorbreken van de tanden en kiezen voltooid zijn en bestaat het stralende melkgebit uit 12 snijtanden en 12 voorkiezen (premolaren). De overige 12 ‘ware kiezen’ zullen op latere leeftijd doorbreken.
Tanden wisselen paard
Als eerst komen de molaren, de ‘ware kiezen’, naar voren. Deze kiezen wisselen niet en kan je zien tussen de leeftijden 1 en 3 jaar. Vervolgens wisselen de voorkiezen (premolaren) vanaf een leeftijd van 2,5 jaar. Als laatste wisselen de snijtanden vanaf een leeftijd van 2,5 tot 5 jaar. Het wisselen is vanaf het vijfde levensjaar klaar.
2 veelvoorkomende problemen aan het paardengebit
Ieder gebit kan last hebben van de nodige gebitsproblemen. Achtergebleven doppen is slechts één van de vele problemen die voorkomen bij het paardengebit. Verdenk je één van de paarden van een probleem aan het gebit? Neem contact op met de dierenarts of paardendierenarts. Lees hier de meest voorkomende problemen aan het paardengebit.
Gebit paard: Problemen bij het afslijten
De tanden en kiezen van een paard groeien het hele leven door. Problemen van het afslijten kan leiden tot andere gebitsproblemen. Zo kunnen er haken op kiezen komen, kunnen er grote spleten ontstaan tussen de tanden en kiezen of kan er een golf-trap ontstaan. Bij het laatste is het kauwvlak bij de kiezen niet allemaal even hoog. Al deze problemen komen voornamelijk voor bij oudere paarden, maar kunnen ook zeker voorkomen bij paarden van een jongere leeftijd.
Symptomen bij slijtageproblemen
Wanneer een paard problemen krijgt bij het afslijten van de tanden en kiezen, kan je verschillende dingen opvallen. Dit zijn de meest voorkomende symptomen bij een verkeerde slijtage:
- Proppen maken;
- Kwijlen;
- Langzaam ruwvoer eten, maar snel krachtvoer eten;
- Verlies van conditie.
Doe je niets aan de symptomen? Dan kunnen onopgeloste problemen leiden tot een vieze lucht uit de mond door onverteerd voedsel of ontstekingen of zwellingen aan de kaak.
Tips bij slijtageproblemen
Bel als allereerst de paardentandarts op. De paardentandarts zal proberen de gebitsproblemen te stabiliseren. Bij een te grote ruimte wordt het gat gevuld met kunststof, zodat het voedsel niet meer vast kan zitten in deze ruimtes. Verder kan je jouw paard met voeding ondersteunen. De opname en vertering van voedsel gaat moeilijker, maar dit kan je gemakkelijk opvangen met de volgende tips.
- Zorg dat de opname van ruwvoer voorspoedig gaat en geef kortgehakseld ruwvoer. Lukt dat niet? Dan kan je een ruwvoerproduct geven wat je aan kunt maken met water. Voorbeelden die je kunt geven, zijn Pavo Fibrebeet, de Pavo Fibrenuggets of de Cavalor Fiber Beet Mash.
- Geef extra vitamine en mineralen en zorg voor de juiste calcium/fosfor balans in het rantsoen. Extra bietenpulp met zemelen kan helpen voor het Ca/P balans. De vitamine en mineralen kunnen gehaald worden uit supplementen zoals Pavo Vital.
Gebit paard: Tandvleesontsteking
Tandsteen en te grote ruimtes tussen tanden en kiezen kunnen resulteren in tandvleesontsteking. Je herkent de tandvleesontsteking aan de rode kleur wat het tandvlees heeft, wat kan gaan bloeden tijdens het eten. Doe je hier niets aan? Dan kan het tandvlees terug gaan trekken en komen kiezen en tanden sneller los te staan.
Symptomen bij tandvleesontsteking
Tandvleesontsteking komt bij bijna iedere diersoort voor. Je herkent tandvleesontsteking bij paarden door één van de volgende symptomen:
- Stinkende geur uit de mondholte;
- Gewichtsverlies;
- Problemen met eten en het aannemen van een bit.
Doe je niets aan de symptomen? Dan kunnen onopgeloste problemen leiden tot een vieze lucht uit de mond door onverteerd voedsel of ontstekingen of zwellingen aan de kaak. Ook kan het op lange termijn leiden op koliek.
Tips om tandvleesontsteking te voorkomen
Net als bij andere aandoeningen, moet je bij verdenking van tandvleesontsteking de paardendierenarts inlichten. Is de tandvleesontsteking een gevolg van een te grote spleet tussen de tanden of kiezen? Dan wordt de speel opgevuld met kunststof. Verder kan jij als eigenaar het volgende toepassen om de kans op tandvleesontsteking te voorkomen: Laat de paarden lekker grazen. Paarden die veel grazen, hebben minder last van tandvleesontsteking dan paarden die veel gehakseld voer en krachtvoer krijgen. Hoe meer paarden kauwen, hoe meer speeksel er aangemaakt wordt. Speeksel laat stoffen vrij waardoor tandplak, het voorstadium van tandsteen, makkelijker opgelost wordt.