Net als ieder ander dier heeft ook de hond een geslachtsdeel, en ook bij de hond verschilt het geslachtsorgaan van de teef enorm van de reu. Het is altijd handig enige kennis hierover in huis te hebben zodat mogelijke afwijkingen snel kunnen worden opgemerkt. Heb jij een teef? Dan lees je in artikel alles over de bouw van het geslachtsdeel van jouw hond, de werking ervan en een aantal veel voorkomende problemen bij het geslachtsorgaan.
Bouw geslachtsorgaan teef
Het geslachtsorgaan van de teef is grotendeels onzichtbaar en bevindt zich dus inwendig. Het enige deel van het geslachtsorgaan van de teef dat uitwendig zichtbaar is, is de vulva. Deze bestaat uit twee lippen die aan de boven- en onderzijde aan elkaar verbonden zijn. De clitoris is klein en ligt direct aan de binnenzijde van de vulva. Hierna volgt de vagina, ook wel schede genoemd. Dit deel van het geslachtsorgaan wordt gebruikt voor de paring. Aansluitend op de vagina bevindt zich de baarmoeder. Deze is opgebouwd uit allereerst de baarmoederhals en aansluitend twee hoornen welke onderdeel zijn van de baarmoeder. Op deze plek ontstaan de embryo’s tijdens de dracht. Aan de uiteinden van deze hoornen bevinden zich de eierstokken en de eileiders.
Werking geslachtsorgaan teef
Het geslachtsorgaan heeft als voornaamste functie dat dieren zich kunnen voortplanten. Een teef is geslachtsrijp vanaf de eerste loopsheid en kan zich vanaf dat moment voortplanten. De eierstokken, de eileiders en de baarmoeder zijn organen die hierbij een belangrijke functie hebben. Zelfs zo belangrijk dat wanneer een van deze organen wegvalt, het niet meer mogelijk is om op natuurlijke wijze bevrucht te raken. Omdat deze organen zo belangrijk zijn zal per orgaan toegelicht worden waarom ze zo belangrijk zijn en wat de functie is.
De eierstokken
Je teef heeft 2 eierstokken. Hier ontstaan de eicellen die uiteindelijk nodig zijn voor een bevruchting. De eicellen van je teef zijn al aanwezig wanneer zij als pup wordt geboren. Deze eicellen bevinden zich in de eierstokken totdat ze rijp zijn. Dit rijpen gebeurt in de eierstokken, wat inhoudt dat de eierstokken verantwoordelijk zijn voor het aanvoeren van rijpe eicellen. Zonder deze eicellen kan een dier zich niet voortplanten. Als er een eicel rijp is vindt de eisprong, ook wel ovulatie, plaats. Hierbij komt de eicel los van de eierstokken en springt als het ware in de eileiders.
De eileiders
Bij elke eierstok bevindt zich een eileider. Dit betekent dat je teef ook twee eileiders heeft. Hier vindt ook de bevruchting van de eicel plaats. De rijpe eicel ligt in de eileiders te wachten tot de zaadcellen van de reu voor een bevruchting kunnen zorgen. Teven krijgen vaak meer dan 1 pup. Dit betekent dan ook dat er meerdere eicellen gerijpt zijn en klaar zijn voor bevruchting.
De baarmoeder
De baarmoeder heeft meerdere functies tijdens de zwangerschap. De belangrijkste worden hieronder toegelicht.
Innesteling van de embryo’s
Nadat de eisprong is geweest en de eicellen bevrucht zijn begint de reis van de bevruchte eicel naar de baarmoeder. Na ongeveer 4 tot 5 dagen zijn de eicellen hier aangekomen en zullen ze zich gaan innestelen in het baarmoederslijmvlies. Hier is voldoende voeding zodat de bevruchte eicellen kunnen groeien en verder kunnen ontwikkelen totdat de placenta’s gevormd zijn.
Bescherming van de embryo’s
Tijdens de dracht van je teef speelt de baarmoeder een belangrijke rol. In de baarmoeder wordt naarmate de dracht voortduurt vruchtwater ontwikkeld welke als bescherming dient voor de embryo’s. Hierdoor zijn de embryo’s beschermt tegen stoten en temperatuursveranderingen. Daarnaast voert het vruchtwater afvalstoffen af en beschermt het tegen infecties. Ieder embryo bevindt zich in een vruchtvlies met vruchtwater en heeft een eigen placenta.
Bevalling
Na een dracht van gemiddeld 9 weken zal je teef gaan bevallen. Ook hierin speelt de baarmoeder een grote rol. De baarmoeder gaat samentrekken. Deze samentrekkingen zijn de weeën en zorgen ervoor dat de baarmoedermond ontsluit.
- De eierstokken
-
De eierstokken
Je teef heeft 2 eierstokken. Hier ontstaan de eicellen die uiteindelijk nodig zijn voor een bevruchting. De eicellen van je teef zijn al aanwezig wanneer zij als pup wordt geboren. Deze eicellen bevinden zich in de eierstokken totdat ze rijp zijn. Dit rijpen gebeurt in de eierstokken, wat inhoudt dat de eierstokken verantwoordelijk zijn voor het aanvoeren van rijpe eicellen. Zonder deze eicellen kan een dier zich niet voortplanten. Als er een eicel rijp is vindt de eisprong, ook wel ovulatie, plaats. Hierbij komt de eicel los van de eierstokken en springt als het ware in de eileiders.
- De eileiders
-
De eileiders
Bij elke eierstok bevindt zich een eileider. Dit betekent dat je teef ook twee eileiders heeft. Hier vindt ook de bevruchting van de eicel plaats. De rijpe eicel ligt in de eileiders te wachten tot de zaadcellen van de reu voor een bevruchting kunnen zorgen. Teven krijgen vaak meer dan 1 pup. Dit betekent dan ook dat er meerdere eicellen gerijpt zijn en klaar zijn voor bevruchting.
- De baarmoeder
-
De baarmoeder
De baarmoeder heeft meerdere functies tijdens de zwangerschap. De belangrijkste worden hieronder toegelicht.
Innesteling van de embryo’s
Nadat de eisprong is geweest en de eicellen bevrucht zijn begint de reis van de bevruchte eicel naar de baarmoeder. Na ongeveer 4 tot 5 dagen zijn de eicellen hier aangekomen en zullen ze zich gaan innestelen in het baarmoederslijmvlies. Hier is voldoende voeding zodat de bevruchte eicellen kunnen groeien en verder kunnen ontwikkelen totdat de placenta’s gevormd zijn.
Bescherming van de embryo’s
Tijdens de dracht van je teef speelt de baarmoeder een belangrijke rol. In de baarmoeder wordt naarmate de dracht voortduurt vruchtwater ontwikkeld welke als bescherming dient voor de embryo’s. Hierdoor zijn de embryo’s beschermt tegen stoten en temperatuursveranderingen. Daarnaast voert het vruchtwater afvalstoffen af en beschermt het tegen infecties. Ieder embryo bevindt zich in een vruchtvlies met vruchtwater en heeft een eigen placenta.
Bevalling
Na een dracht van gemiddeld 9 weken zal je teef gaan bevallen. Ook hierin speelt de baarmoeder een grote rol. De baarmoeder gaat samentrekken. Deze samentrekkingen zijn de weeën en zorgen ervoor dat de baarmoedermond ontsluit.
Veel voorkomende aandoeningen
Helaas kunnen ook onze honden vervelende aandoeningen krijgen aan hun geslachtsdeel. De meest voorkomende bij teven zullen daarom in dit artikel behandeld worden.
Baarmoederontsteking
Baarmoederontsteking is een vervelende aandoening die erg gevaarlijk is voor je teef. Bij een baarmoederontsteking vult de baarmoeder zich met pus wat natuurlijk heel vervelend is voor je hond. Deze aandoening komt vooral voor bij oudere teven die niet gecastreerd zijn. Wil je meer lezen over wat baarmoederontsteking is en waar je deze aandoening aan kunt herkennen? Lees dan ons uitgebreide artikel over baarmoederontsteking bij de hond!
Vaginale uitvloei
Vaginale uitvloei kan normaal zijn, zoals tijdens de loopsheid, vlak voor de bevalling en tot 3 weken na de bevalling. Bij jonge teven die nog niet eerder loops zijn geweest kan ook sprake zijn van uitvloei. Dit wordt puppy vaginitis genoemd. Je teef kan dan wat witgele uitvloei hebben die vaak verdwijnt nadat je teef voor het eerst loops is geweest. Wanneer je hond naast de hiervoor genoemde redenen last heeft van vaginale uitvloei is het belangrijk dat je langs gaat bij je dierenarts om te kunnen laten beoordelen of er geen sprake is van een baarmoederontsteking, tumoren of andere aandoeningen.
Tumoren
Ook tumoren kunnen voorkomen bij het geslachtsorgaan van je teef. Een baarmoeder of eierstoktumor zijn de meest voorkomende tumoren bij teven. Deze tumoren worden vaak opgelost door het verwijderen van de eierstok of baarmoeder. Vaak gaan honden die last hebben van een tumor slechter eten, ze worden wat sloom, en zoals eerder gezegd is uitvloei uit de vagina vaak een teken dat er iets niet helemaal in orde is. Maak een afspraak bij je dierenarts om te laten controleren of jouw teef misschien last heeft van een tumor.
Vaginale verzakking
Bij een vaginale verzakking, ook wel een vaginale prolaps, steekt vaginaal weefsel van binnenuit uit de vagina. Een vaginale verzakking kent meerdere oorzaken, zo kan er sprake zijn van genetische aanleg en kan het ontstaan tijdens de bevalling wanneer er langdurig geperst wordt op een puppy. Daarnaast kan het ontstaan door een verspreiding van het vaginale slijmvlies, vaginale hyperplasie (= een abnormale toename van dit slijmvlies), een hormonale disbalans of een oestrogeen stimulatie.
Symptomen en behandeling
De uitstulping vanuit de vagina is het meest herkenbare symptoom. Daarnaast kan het herkend worden door vaginale uitvloei. Deze is vaak slijmerig of dik/klonterig en rood/roze van kleur. Daarnaast kan de hond moeite hebben met plassen en bewegen. Ook het ontlasten gaat vaak moeizaam. De verzakking kan behandeld worden door het geven van hormonale therapie samen met een speciale crème om de plek te kalmeren. In de ernstigste gevallen wanneer de urinebuis wordt geblokkeerd zal de dierenarts de verzakking moeten corrigeren.