Wanneer je een hond hebt ben je natuurlijk nieuwsgierig naar hoe het lichaam van je trouwe viervoeter werkt. Zo kan het interessant en vooral nuttig zijn kennis te hebben over het geslachtsdeel van je hond om zo eventuele afwijkingen of aandoeningen snel te kunnen signaleren. Heb jij een reu en wil je graag meer te weten komen over de werking van het geslachtsdeel en kennis opdoen over een aantal veel voorkomende problemen? Lees dan snel verder!
Bouw geslachtsorgaan reu
Het geslachtsorgaan van de reu bevindt zich grotendeels inwendig. Er zijn twee onderdelen die zich uitwendig bevinden. Deze twee onderdelen zijn de voorhuid en de balzak. In de voorhuid bevindt zich de penis. Deze is het grootste deel van de tijd onzichtbaar en slap. Wanneer de hond opgewonden raakt, zal deze opzwellen en zichtbaar worden.
In de balzak bevinden zich normaliter twee zaadballen (ook wel testikels) welke verantwoordelijk zijn voor het produceren van de zaadcellen. Na de productie van de zaadcellen gaan deze naar de bijbal waar ze verder zullen rijpen. Wanneer ze rijp zijn en er een erectie plaats gaat vinden, verplaatsen de zaadcellen zich via de zaadleider richting de prostaat. Hier wordt wordt het sperma gevormd en komt de zaadleider samen met de urinebuis. Hierna verlaat het gevormde sperma het lichaam van de reu via de urinebuis.
Werking geslachtsorgaan reu
De voornaamste functie van het geslachtsorgaan is dat dieren zich kunnen voortplanten. Alle onderdelen van het geslachtsorgaan van de reu hebben een belangrijke functie. Zelfs zo belangrijk dat wanneer één van deze onderdelen wegvalt, het niet langer mogelijk is dat de hond zich op een natuurlijke manier voortplant. Hieronder wordt de functie en werking van de belangrijkste onderdelen van het geslachtsdeel van de reu nader toegelicht.
Zaadballen en bijballen
De reu heeft twee zaadballen welke tot wel duizend zaadbuisjes bevat. In deze zaadbuisjes worden de zaadcellen ontwikkeld die uiteindelijk kunnen zorgen voor een bevruchting. Naast de zaadcellen worden hier ook cellen ontwikkeld die zorgen voor de aanmaak van het hormoon testosteron en een kleine hoeveelheid oestrogeen. Iedere zaadbal heeft ook een bijbal. Dit is de opslagplek voor de gevormde zaadcellen. Alle zaadbuisjes in de zaadbal komen samen tot een aantal afvoerbuisjes. Via deze afvoerbuisjes worden alle aangemaakte zaadcellen afgevoerd naar de bijballen waar zij zullen blijven totdat ze volledig gerijpt zijn.
Zaadleider, urinebuis en prostaat
De zaadleider zit vast aan de bijbal. Dit houdt dan ook in dat je reu twee zaadleiders heeft. Via de zaadleider worden de rijpe zaadcellen het lichaam van de reu in getransporteerd tot in de prostaat, hier komen de zaad- en urineleider samen. In de prostaat zit een prostaat klier welke verantwoordelijk is voor verschillende dingen. Hij zorgt bijvoorbeeld voor vochttoevoeging aan de zaadcellen waardoor sperma ontstaat. Daarnaast zorgt het ervoor dat de urinebuis en zaadleider schoon blijven. De penis heeft 1 uitgang: de urinebuis. Deze wordt voornamelijk gebruikt voor, wat de naam al doet vermoeden, urineren. Wanneer er een erectie plaatsvindt verlaat het sperma de penis via dezelfde weg.
Zwellichamen
De reu heeft twee verschillende soorten zwellichamen. Deze hebben ook beide een andere functie welke zullen worden toegelicht.
De pars longa glandis
Dit zijn de zwellichamen die zich in de penis zelf bevinden. Wanneer er sprake is van o.a. seksuele opwinding vullen deze met bloed. Daarnaast bevat de penis ook een penisbeentje welke samen met de zwellichamen zorgen voor een erectie. Daarnaast voeren de bloedvaten voor korte tijd geen bloed af waardoor deze erectie in stand blijft.
De bulbus glandis
Dit zwellichaam zit dicht tegen het lichaam aan van de reu die te zien zijn als twee ballen naast de penis. Let op dat je deze niet verward met de zaadballen. Wanneer een dekking plaatsvindt tussen een reu en een teef kunnen de twee honden vast komen te zitten aan elkaar. Dit heet een koppeling. Deze koppeling ontstaat doordat het zwellichaam van de reu wordt vastgehouden door de samentrekking van de vagina. Belangrijk is te onthouden dat de koppeling tussen reu en teef tussen de 5 tot 60 minuten kan duren. Tijdens de koppelling kun je de honden niet van elkaar lostrekken.
Penis
De penis is het onderdeel dat met behulp van de zwellichamen opzwelt en gebruikt wordt voor de paring zelf. Via de urinebuis die door de penis loopt kan de reu de teef bevruchten door middel van een zaadlozing. Tijdens de koppeling wordt de penis van de reu vastgehouden in de vagina van de teef door samentrekkingen.
- Zaadballen en bijballen
-
Zaadballen en bijballen
De reu heeft twee zaadballen welke tot wel duizend zaadbuisjes bevat. In deze zaadbuisjes worden de zaadcellen ontwikkeld die uiteindelijk kunnen zorgen voor een bevruchting. Naast de zaadcellen worden hier ook cellen ontwikkeld die zorgen voor de aanmaak van het hormoon testosteron en een kleine hoeveelheid oestrogeen. Iedere zaadbal heeft ook een bijbal. Dit is de opslagplek voor de gevormde zaadcellen. Alle zaadbuisjes in de zaadbal komen samen tot een aantal afvoerbuisjes. Via deze afvoerbuisjes worden alle aangemaakte zaadcellen afgevoerd naar de bijballen waar zij zullen blijven totdat ze volledig gerijpt zijn.
- Zaadleider, urinebuis en prostaat
-
Zaadleider, urinebuis en prostaat
De zaadleider zit vast aan de bijbal. Dit houdt dan ook in dat je reu twee zaadleiders heeft. Via de zaadleider worden de rijpe zaadcellen het lichaam van de reu in getransporteerd tot in de prostaat, hier komen de zaad- en urineleider samen. In de prostaat zit een prostaat klier welke verantwoordelijk is voor verschillende dingen. Hij zorgt bijvoorbeeld voor vochttoevoeging aan de zaadcellen waardoor sperma ontstaat. Daarnaast zorgt het ervoor dat de urinebuis en zaadleider schoon blijven. De penis heeft 1 uitgang: de urinebuis. Deze wordt voornamelijk gebruikt voor, wat de naam al doet vermoeden, urineren. Wanneer er een erectie plaatsvindt verlaat het sperma de penis via dezelfde weg.
- Zwellichamen
-
Zwellichamen
De reu heeft twee verschillende soorten zwellichamen. Deze hebben ook beide een andere functie welke zullen worden toegelicht.
De pars longa glandis
Dit zijn de zwellichamen die zich in de penis zelf bevinden. Wanneer er sprake is van o.a. seksuele opwinding vullen deze met bloed. Daarnaast bevat de penis ook een penisbeentje welke samen met de zwellichamen zorgen voor een erectie. Daarnaast voeren de bloedvaten voor korte tijd geen bloed af waardoor deze erectie in stand blijft.
De bulbus glandis
Dit zwellichaam zit dicht tegen het lichaam aan van de reu die te zien zijn als twee ballen naast de penis. Let op dat je deze niet verward met de zaadballen. Wanneer een dekking plaatsvindt tussen een reu en een teef kunnen de twee honden vast komen te zitten aan elkaar. Dit heet een koppeling. Deze koppeling ontstaat doordat het zwellichaam van de reu wordt vastgehouden door de samentrekking van de vagina. Belangrijk is te onthouden dat de koppeling tussen reu en teef tussen de 5 tot 60 minuten kan duren. Tijdens de koppelling kun je de honden niet van elkaar lostrekken.
- Penis
-
Penis
De penis is het onderdeel dat met behulp van de zwellichamen opzwelt en gebruikt wordt voor de paring zelf. Via de urinebuis die door de penis loopt kan de reu de teef bevruchten door middel van een zaadlozing. Tijdens de koppeling wordt de penis van de reu vastgehouden in de vagina van de teef door samentrekkingen.
Veel voorkomende problemen
Ziektes bij het geslachtsdeel van de hond komen helaas ook vaak genoeg voor, best lullig. Daarom is het belangrijk kennis te hebben over een aantal vervelende aandoeningen die een reu kan krijgen aan het geslachtsdeel. Hieronder worden de meest voorkomende aandoeningen behandeld. Wanneer je twijfelt over de gezondheid van je huisdier, twijfel dan niet en neem contact op met je dierenarts.
Voorhuidontsteking
Een voorhuidontsteking is een aandoening die bij niet gecastreerde reuen regelmatig voorkomt. Onder invloed van de geslachtshormonen kan de reu opgewonden raken en komt de penis naar buiten. Hierdoor kunnen bacteriën uit de buitenwereld in de voorhuid terecht komen wat kan leiden tot een bacteriële infectie wat zorgt voor een puspenis. Sommige reuen kunnen ook een te wijde voorhuid opening hebben waardoor bacteriën over het algemeen gemakkelijker binnen kunnen komen en kunnen zorgen voor een infectie.
Symptomen
Wanneer binnengedrongen bacteriën zich kunnen gaan vermeerderen, ontstaat er een ontsteking. Het gevolg is dat er gele of groene pus/etter of gekleurd vocht gevormd wordt wat aan de penis kan blijven hangen of in de omgeving van de hond op de grond valt. Veel reuen hebben echter weinig last van de ontsteking en zullen alleen de voorhuid vaker willen schoonlikken.
Behandeling
Wanneer je denkt dat er iets mis is met de penis van je hond neem dan contact op met je dierenarts. Deze zal kijken hoe ernstig de infectie is. Bij een lichte infectie zal de dierenarts een voorhuidcleaner voorschrijven om zo de irritatie te kalmeren. Bij een ernstige infectie zal naast de cleaner ook antibiotica nodig zijn om de aanwezige bacteriën te doden.
Waarom komt het vaker voor bij niet gecastreerde reuen?
Zoals eerder benoemd wordt het grootste deel van de geslachtshormonen geproduceerd in de zaadballen. Bij gecastreerde reuen worden de zaadballen verwijderd waardoor de productie van deze hormonen een stuk minder wordt. Hierdoor komt het ook minder vaak voor dat de penis van de reu naar buiten komt. Hierdoor neemt het aantal keren dat de penis in contact komt met de buitenwereld af en krijgen bacteriën in de omgeving van je hond minder kans om te zorgen voor een bacteriële infectie.
Niet ingedaalde zaadbal(len)
Een, of meerdere, niet ingedaalde testikel(s) wordt in de medische wereld ook wel cryptorchidie genoemd. Dit betekent dat één of beide testikels niet zijn ingedaald en zich nog in de buikholte of het lieskanaal bevinden. Normaliter dalen de zaadballen in de eerste levensweken van een pup in tot de balzak. Wanneer een of beide testikels op een leeftijd van 9 weken nog niet zijn ingedaald wordt dit als afwijkend gezien. Tot een leeftijd van een half jaar kunnen de testikels nog indalen. Hierna zal dit niet meer gebeuren.
Hoe nu verder?
Vroeger werd beweerd dat het noodzakelijk was een niet ingedaalde zaadbal te laten verwijderen omdat de kans op kanker in deze zaadbal zeer groot was. Tegenwoordig is duidelijk dat dit niet het geval is en kan de testikel gewoon blijven zitten. Wel is het aangeraden om vanaf een leeftijd van 4-5 jaar af en toe een echo te laten maken om te controleren of alles nog in orde is. Reuen waarbij 1 zaadbal is ingedaald zijn gewoon vruchtbaar, maar minder dan wanneer beide zaadballen zijn ingedaald. Wel is het afgeraden deze reuen in te zetten als dekreu omdat het niet indalen van de testikels een erfelijke aandoening is en doorgegeven kan worden aan de pups.
Prostaat problemen
Er zijn verschillende problemen aan de prostaat bekend bij de hond. Afwijkingen aan de prostaat kunnen worden gesignaleerd door abnormale uitvloeiing. Meestal verliest de hond druppeltjes bloed uit de penis welke ook in de urine kunnen voorkomen. Vaak kan de hond wat moeizamer plassen en/of poepen. De prostaat neemt in omvang toe naarmate de hond ouder wordt. Dit verschijnsel is normaal en gebeurt onder invloed van hormonen die geproduceerd worden in de testikels. Maar in veel gevallen zorgt de groei van de prostaat voor problemen op oudere leeftijd. Hieronder worden een aantal aandoeningen aan de prostaat behandeld.
Prostaathyperplasie
Prostaathyperplasie is de meest voorkomende aandoening aan de prostaat. In het geval van prostaathyperplasie is er sprake van een goedaardige prostaatvergroting welke gepaard gaat met een lichte ontsteking. Om dit probleem te behandelen krijgt de hond een injectie met een hormoon die de groei tegengaat gedurende een aantal maanden. Daarnaast krijgt je hond een antibioticakuur om de ontsteking tegen te gaan. Het bloed druppelen zal binnen een aantal dagen verdwijnen. Helaas zal het probleem na uitwerking van de gegeven injectie weer terug komen. Om de kans te vergroten dat het probleem niet meer terugkeert is castratie de beste keus. Dit is omdat bij castratie de zaadballen worden verwijderd waar de hormonen worden geproduceerd die veel invloed hebben op de groei van de prostaat.
Prostaatontsteking
Een prostaatontsteking komt minder vaak voor. Deze ontsteking kan acuut of chronisch zijn en kun je herkennen aan het verlies van wat bloed en etter wat gepaard gaat met buikpijn en koorts. Om de ontsteking tegen te gaan krijgt de hond antibiotica. Het castreren van je hond is een slimme keus door het verminderen van de invloed van hormonen.
Prostaatkanker
Prostaatkanker komt gelukkig niet veel voor en ontstaat wanneer de cellen van de prostaat zich ongecontroleerd gaan vermenigvuldigen. Kankercellen functioneren niet meer zoals ze zouden moeten. Doordat deze cellen zich ongecontroleerd vermeerderen ontstaat er een zwelling bij de prostaat, een tumor. Helaas zijn prostaattumoren vaak kwaadaardig waardoor omliggende weefsels en botten ook kunnen worden aangetast. Daarnaast kan het zich ook uitzaaien naar de longen. Prostaatkanker kan helaas niet behandeld worden, het is van belang je hond goed in de gaten te houden en in te grijpen wanneer je hond duidelijk veel pijn heeft. Dit kun je opmerken aan bijvoorbeeld een verminderde eetlust of wanneer je hond minder enthousiast reageert. Castreren van je reu op jonge leeftijd zorgt er helaas voor dat de kans op prostaatkanker toeneemt.
Voor- en nadelen castreren
De keuze om je reu wel of niet te laten castreren kan soms best lastig zijn. Zo heeft het als voordelen dat de meeste reuen gemakkelijker worden in omgang met mensen en dieren. Hier tegenover staat alleen dat onzekere reuen na castratie nog onzekerder kunnen worden wat dan weer negatieve invloed heeft op de omgang met andere dieren of mensen. Verder vermindert de kans op pussige uitvloei uit de penis en neemt de kans af op verschillende vervelende aandoeningen zoals eerder behandeld. Daar tegenover staat dat je hond meer kans heeft op het ontwikkelen van overgewicht en kan de structuur van de vacht veranderen. Wil je meer lezen over de voor- en nadelen van castratie bij je reu? Lees dan ons andere advies artikel over castratie en sterilisatie bij de hond.