Als huisdiereigenaar wil je natuurlijk het beste voor je dier. Je wilt graag dat jouw dieren veilig zijn en dat er geen roofdieren zijn die jouw kipjes pijn kunnen doen. Maar welke roofvogels en andere roofdieren vormen er nou gevaar voor jou als kippeneigenaar? En hoe bescherm je jouw kippen tegen deze dieren? Lees hier verder voor alle informatie over een roofdier-proof tuin.
Welke roofdieren vormen een gevaar?
In Nederland leven verschillende soorten roofdieren, maar deze vormen niet allemaal een gevaar voor jouw kippen. Hier lees je tegen welke roofvogels en roofdieren je je gevederde vriendjes het beste kunt beschermen.
Vos
De bekendste dieren die een gevaar vormen voor jouw kippen zijn vossen. De roodbruine hondachtige dieren met de spitse snuit staan berucht om het doden van hele stallen en hokken aan kippen. Vossen zijn echte opportunisten, wat betekent dat ze een prooi zoeken die makkelijk te vangen is. Een prooi die nergens heen kan, zoals een kip in een hok, is natuurlijk het makkelijkst van allemaal. Vossen jagen voornamelijk in de schemer en ‘s nachts, je zult deze dieren zelden overdag zien. Vossen komen voor in heel Nederland, behalve op de Waddeneilanden. Je vindt vossen voornamelijk aan de oostkant van het land.
Ontworm ook andere dieren!
Naast dat vossen beruchte rovers zijn die kippen en konijnen uit je tuin halen, kunnen ze ook een nare parasiet met zich meedragen. De vossenlintworm is een parasiet die mensen, honden en katten kunnen krijgen van dit dier. Deze lintworm is voor dieren relatief ongevaarlijk, maar kan worden overgedragen van dier op mens (zoönose). Mensen kunnen van vossenlintworm flink ziek worden, ze kunnen last krijgen van benauwdheid, misselijkheid en geelzucht (gele huid en ogen) en in extreme gevallen hier zelfs aan overlijden. Het is dus belangrijk om je hond of kat regelmatig te ontwormen, om te voorkomen dat je dieren maar ook jijzelf ziek worden. Het is daarom belangrijk om je hond en kat te ontwormen. Lees hier meer over ontworming bij honden en ontworming bij katten.
Goudjakhals
Een minder bekend dier dat zijn opmars maakt in Nederland is de goudjakhals. De jakhals lijkt erg op een kleine wolf, met verhoudingsgewijs kortere poten, staart en oren, en een spitsere snuit. De vacht is rossig bruin tot goudrood, met vooral in de winter wat zwart op de rug. De goudjakhals is gespot in de Veluwe en rondom Limburg.
Wat eet de goudjakhals?
De goudjakhals is, net als de vos, een opportunist. Hij eet enkel eenvoudige prooien, zoals kippen, knaagdieren, konijnen en kleine vogels, maar ook lammetjes, veulens en kalveren. Ook wortels, knollen en vruchten worden, afhankelijk van het jaargetijde, gegeten. Daarnaast wordt aas en afval gegeten. Verder zijn goudjakhalzen niet erg mensenschuw, ze zullen af en toe zelfs mensen opzoeken om zich te voeden met kleine huisdieren en afval. De goudjakhals veroorzaakt in de meeste landen echter minder schade dan bijvoorbeeld de wolf.
Wolf
Dat de wolf terug is in Nederland, is geen geheim. In maart 2015 bezocht een wolf vier dagen lang het noorden van Nederland, wat dit de eerste wolf in 150 jaar maakte. De tweede wolf werd in het najaar van 2016 in Twente gezien. Sinds de zomer van 2017 worden er in Nederland steeds vaker wolven gespot en leven er, sinds de zomer van 2018, territoriale wolven op de Veluwe. Eén van deze wolvinnen heeft een partner en in mei 2019 zijn de eerste 5 jongen geboren.
Gevolgen voor de Nederlandse bevolking
Dit levert bij mensen rond de Veluwe vragen op. Zijn hun dieren en vee nog wel veilig? Deze vraag is logisch, aangezien het beeld van wolven niet al te positief is. Toch heeft de wolf in Nederland weinig tot geen gevolgen voor de Nederlandse bevolking. Wolven zijn mensenschuw, echter kan een loslopende hond wel uit het territorium worden verjaagd. Wolven eten voornamelijk reeën, edelherten en wilde zwijnen. Hoewel ze de voorkeur geven aan een natuurlijke prooi, wordt een makkelijke prooi zoals een schaap ook nog wel eens gegeten.
Wasbeer
Wasberen… In het begin van 2019 hebben deze dieren voor veel ophef gezorgd in Zuid-Limburg. Wasberen zijn actief in de schemer en de nacht. Het zijn alleseters en eten voedsel dat makkelijk te bemachtigen is. Deze dieren zijn ruim vijftig jaar geleden vanuit Amerika naar Europa gekomen en zijn hierdoor exoten.
Gevolgen van wasberen in Nederland
Ondanks dat deze herkenbare alleseters met boevenmasker en gestreepte staart voornamelijk aas en afval eet, zal hij graag de kans grijpen een makkelijke levende prooi te vangen. Naast dat wasberen je kippen op kunnen eten, kunnen ze ook veel schade aanrichten aan je terrein.
Wat te doen als je een wasbeer ziet?
Als je een wasbeer ziet, is het dus van belang dit te melden bij de dierenbescherming, zodat zij dit dier kunnen komen vangen en naar een veilige plek kunnen brengen. Wasberen zijn momenteel alleen nog maar gespot in Limburg en het zuiden van Gelderland, maar kans bestaat dat hun leefgebied zich snel zal uitbreiden over de rest van Nederland.
Marterachtigen
In heel Nederland komen verschillende marterachtigen voor. Deze dieren kunnen een bedreiging vormen voor jouw kippen. Marterachtigen eten voornamelijk eieren en kuikens als ze in jouw kippenren inbreken. Grotere marters, zoals de bunzing en de nerts, zullen ook kippen aanvallen. Vaak maken ze dan alle kippen dood.
Kat
Misschien had je hem niet helemaal op deze lijst verwacht, maar de kat kan in sommige gevallen een bedreiging vormen voor kleine buitendieren zoals kippen en konijnen. Zeker zwerfkatten of verwilderde boerderijkatten kunnen jouw kippen als een lekker en makkelijk maaltje zien. Grotere kippen, zoals de Barnevelder, zijn minder aantrekkelijk dan kleinere kippen zoals de Hollandse kriel. Grotere kippen kunnen erg sterk zijn en de kat op hun beurt ook weer flink kunnen verwonden. Dit neemt niet weg dat een kat met veel honger het niet zal proberen.
Roofvogels
Natuurlijk bestaan er ook roofvogels die een bedreiging kunnen vormen voor je kippen. Zeker kuikens en kleine kippen zijn een gewilde prooi voor deze jagers. Voorbeelden hiervan zijn de havik, sperwer, kiekendief en buizerd. Echter kunnen kraaien, eksters en gaaien je kippen ook aanvallen en flink verwonden.
Beveiliging tegen roofdieren
Zoals hierboven beschreven staat, zijn er veel dieren die jouw kipjes als een lekker maaltje zien. Al deze verschillende roofvogels en – dieren die jouw kippen lastig kunnen vallen… Dat vraagt om de nodige bescherming. Je wilt natuurlijk niet dat deze rovers zomaar je kippen aanvallen en oppeuzelen. Maar welke opties zijn er? Lees hier hoe je het beste jouw kippen beveiligt!
Dubbel gaas
Een belangrijke maatregel om jouw kippenren roofdier-proof te maken is het inzetten van dubbel gaas. Dubbel gaas zorgt ervoor dat roofdieren niet bij je kippen kunnen. Je creëert als het ware een dubbele volière op deze manier. Aan te raden is een afstand van minimaal 20 centimeter tussen de twee lagen gaas. Dit voorkomt namelijk dat er poten en klauwen van rovers alsnog bij de kippen kunnen komen. Zorg er ook voor dat het gaas hoger is dan 1 meter 80, zodat grote roofdieren zoals vossen er niet overheen kunnen springen.
Fijn gaas
Het formaat van de mazen in het gaas dat je gebruikt is van belang voor de veiligheid van je kippen. Bij te grove mazen kan een kip haar kop door het gaas heen steken, wat ervoor kan zorgen dat een roofdier haar kop grijpt of dat ze blijft hangen. Zorg er dus altijd voor dat je gaas hebt waar de kop van je kip niet doorheen past. Bij voorkeur kies je dan ook meteen voor een gaas waar geen pootjes tussendoor passen. Veel van de kippenhokken met ren maken gebruik van fijnmazig gaas, zo ook de Homestyle Kippenhok Calypso.
Tegels
Naast dat roofdieren zullen proberen om door het gaas van je kippenhok heen te gaan of er overheen te klimmen, zijn er ook dieren die er onderdoor zullen willen gaan. Een voorbeeld van deze dieren is de vos. Om je kippen te beschermen tegen gravende roofdieren, is het verstandig om tegels rond de kippenren te leggen tot ongeveer een meter afstand van het gaas. Hierdoor kunnen de roofdieren minder goed onder de ren doorgraven. Ook kun je nog een paar rijen tegels in de ren leggen of tussen de twee lagen gaas. Wanneer er meer tegels liggen, werkt dit demotiverend voor roofdieren en zullen zij niet onder de kippenren doorgraven.
Kippen op stok
Veel roofdieren jagen ‘s nachts en in de schemer. Door je kippen rond schemertijd in een dicht hok te doen, kunnen de roofdieren niet bij je kippen. Het hok moet dan wel stevig en goed dicht zijn, kleine roofdieren zoals kleine marterachtigen kunnen zich door erg kleine gaatjes wurmen. Grotere roofdieren kunnen het hok proberen open te breken, dus stevig hout en een stevige deur, het liefst met slot, zijn een vereiste.
Hond
De aanwezigheid van een hond schrikt andere roofdieren af. Vaak is de geur van een hond al voldoende om roofdieren zoals vossen, wolven en goudjakhalzen op afstand te houden. Honden worden al eeuwen wereldwijd ingezet om vee veilig te houden en te beschermen tegen roofdieren. Er zijn hondenrassen die speciaal gefokt worden voor het beschermen van vee, zoals de Pyreneese berghond en de Turkse Akbash.
Afval
Het is belangrijk om geen (dierlijk) afval in de buurt van je kippen te bewaren. Met name afval dat vlees bevat, trekt roofdieren zoals wasberen, vossen, katten en goudjakhalzen aan. Aanbevolen is dus om je afval in een dichte container uit de buurt van je kippen te bewaren. Plantaardige afvalresten kun je echter wel in een compostbak doen, want na een tijdje krijg je dan mooie compost die je weer kunt gebruiken om jouw tuin te bemesten.
Beveiliging tegen roofvogels
Bescherming tegen roofvogels is op veel punten hetzelfde als bescherming tegen andere roofdieren. Echter moet je bij roofvogels de kippen niet alleen vanuit de zijkanten beschermen, maar ook van boven. Van belang is dus dat het kippenhok van boven ook dicht is, dit kan met gaas, maar ook met bijvoorbeeld een plaat die van boven reflecteert.
De reflectie zorgt ervoor dat roofvogels wegblijven, omdat het reflecterende licht pijn doet aan hun ogen. Daarnaast blijft het hok in de zomer koeler, omdat er meer schaduw is en de warme zonnestralen af worden gekaatst.
Andere beveiliging tegen roofvogels kan het bevestigen van belletjes of andere vormen van geluid bevestigen aan de bovenkant van de kippenren. Het geluid zal de vogels gedurende korte tijd afschrikken, maar vogels zijn erg slim en zullen na een tijd het geluid niet meer als gevaarlijk ervaren.